Çawpoşînêk le êsta û Tracîdyayek bo sbey /1

nûsînî: Hejên

serincdandnêkî Rexneyî le Pertûkokey “Nîgayek le êsta û Xewnêk bo sbey”î Merîwan Wirya, Aras Fetah, Bextyar ‘Elî, Rêbîn Herdî

beşî yekem:

berayî

xwêneranî hêja, ewey lêreda deyixwênnewe, serincdanêkî rexneyye le pertûkokey gîrfanî “Nîgayek le êsta û Xewnêk bo sbey” nûsînî ( Merîwan Wirya, Aras Fetah, Bextyar ‘Elî, Rêbîn Herdî), Paşkoy Rojnamey Awêne, Çapxaney Awêne, Çapî yekem- 2009.

lewaneye em pirsyare bo xwênerî hêja bête pêşewe: em serincdane paş maweyekî zor, bo le êstada û amanc lem kare çîye?

Rastîyekey, parsall hawellêkim zengî da û hewallî bllawbûnewey em pertûkoke gîrfanîyey pêrrageyandim û wtî min pertûkokekem bo hatuwe û lem rojaneda le xwêndnewey debmewe, be ray min xrap nîye bîxwênîtewe! mnîş leber ewey ke le seruberî hellbjardnekanda bû û lelayen çwar nûserewe nûsrabû, destim be xwêndnewey kird û paş xwêndnewey, geyiştme ew birrwayey leberewey hem cîhanbînî û hem tewawî pêkhatey hizrî nûseran dexate rû, be pêwîstim zanî ştêkî leser bnûsim. bo em mebeste kewtme hewllî peydakirdnî pertûkokeke be şêwey faylî înternêtî, eweş leber dû ho: yekem, gwastnewey beşe rexne lêgîrawekan wek xoyan, duwem, dyarîkirdnî hejmarî dûbarewebûy helle zmanewanîyekan. bo ew mebeste dawam le komellêk hawell kird, bellku le şêwey faylî înternêtî (Word, HiTMiL, PDiF) bom peyda bken, bellam bedaxewe, encamêkî çawerrwankrawm bedest nehêna û paş çawerrwanîyekî zor, dwacar le ogustî em sall 2010 paş naumêd bûnim le destkewtnî nûsîneke bew şêweye, birryarî destbekarbûnim da û em babete dûrudrêjey lêkewtewe. rastîyekey naçar bûnim be nûsînewey riste û peregrafgelêk, ke lerrûy zmanewanewe, helleyan têda bbînim, zor azarm dedat û le lay min le bêgarî gelêk sextitre, her eweş buwe hoy dwakewtnî em babetey berdest.

Weha naçarbûnêk bo xoy berhemî qorixkirdin û destkotakirdnî xwêner û rexnegre, ke nûseran begiştî leber dû ho penay bo deben: yekem, qorixkirdin be mebestî darayî wate froştnî fretrî berhemeke, duwem, bemebestî rêgrî le rexne û serinc, ke ewroke dunyay înternêt yekêke le meydane berçawekanî ew bware û kesanêk ke le rexne detrisn, hewllî bergirtin le bllawbûnewey berhemekanyan le întêrnêtda deden, bellam be pêçewanewe be xoyan û kesanî dewruberyan bo pyahelldanî berhemekanyan le înternêtda handeden û emeş buwete yekê le nexoşîye dyarekanî sayt û blage kurdîyekan; pyahelldan û şwênkewtnî qereballxî, ke zorêk bebê xwêndewey babetî nûserêk, tenya leber qebeyî nawekey le masmîdyay kurdîda, derwêşasa dekewne cuynewey wşe hezarbarewebuwekanî û nûsereke û şagirdekanî.

Le weha barêkda naçar bûm û destim be nûsînewey serinc û rexnekanim le dû beşda: (beşî nawerrok, beşî zmanewanî wek paşko). herçende serinc û rexnekanî min dûrudrêjn, bellam be mebestî şkandin û naçarkirdnî qorixgeran, hewll dedem le înternêtda beş beş byanxeme berçawî xwêneran û hîwadarm xwêneranî hêja beser helle û lawazîyekanî minda têneperrn û zû agadarm bkenewe. herweha lêrewe dexwazm be xwêneranî hêja bllêm, amancî min lem kare wrujandnî qsewbase leser babetgelêk ke bedaxewe lejêr karayî hellay masmîdya û paşmawey xoşbawerrî be hêzgelêk [çi ewaney ke dwênê berhellistkar bûn û ewro qorixgerî desellatin, çi ewaney ewro be frîwdanî xellkî narrazî deyanewêt bgene parleman û plewpayekanî desellatdarî û bedesthênanî beşêk le tallanî û gendellî] le pantayî roşinbîrî kurdîda nebûnete cêy miştumirr û leber roşnayî xwast û berjewendî çîn û twêje komellayetîyekanda hemelayene lêyannekolldrawetewe û şînekrawnetewe.

Le kotayîda pêwîste ew têbînîye be xwêneranî hêja bdem, helley naw ew têkistaney hêllyan bejêrda hatuwe, wek destpakî beramber deqî lêwergîraw û wek nîşandanî kllollî nuseran le kurdînûsînda, hewllimdawe û xom naçar kirduwe, ke ew beşaney werimgirtûn, wek xoyan behelle byannûsmewe, wate ew karey ke zorm belawe sext bû û nûsînî serinc û rexnekanmî le (par)ewe bo emsall dwaxist.

Herweha pêş ewey kesanêk agahane ya naagahane bên û bkewne şêwandnî boçûnekanî min, pêwîste ewe bzanin, ke rexney min le cîhanbînî nûseran le rwangey soşyalîstî azadîxwaz (enarkîzm)eweye, wek djedesellatêk, desellat be giştî le jêr her nawêkda bêt, parleman her kes têyda nwêner bêt, destebjêrîy û otorîtegerî û siktarîzm her kes xwazyaryan bêt, retdekemewe û le beramberda xebat bo komellgeyekî naçînayetî azad leser bnemay herewezî û yekgirtnî xoxwastaney takekanî komellge dekem. lay min, tak û azadî tak le kotubende abûrîy û ramyarîy û komellayetîyekan pêwer û bneman bo bûnî yeksanî hemelayeney takekan û hatnedî dadperwerî komellayetî bo hemuwan. boye taku desellat û destebjêrîy û berterî abûrîy û komellayetî û serwerî çînayetî le arada bin, bedîhatnî komellgeyekî azadî wa esteme. hatnedî komellgey soşyalîstî (Enarkî) bebê şorrşî komellayetî û lenawbirdnî paye abûrîyekanî koyletî mrov [xawendarêtî taybetî û karîkrêgirte], deçête xaney djeşorrşewe. şorrş lay min katjêrî sfir û bangewazî xoberraberzanan û tequhurî çekdarane nîye, bellku pyadekirdnî ellternatîve soşyalîstîyekan û lêdanî her rojeye le paye komellayetîyekanî serwerî û perwerdekirdin û hellixranî hêzî azadîxwazan û hellçnînî xişt be xiştî komellgeye le xwarewera bepyadekirdnî dêmokratî rastexo û binkollkirdnî sîstemî çînayetîye wek amaekirdnêk bo xallî teqînewey şorrş û le gorrnanî yekcarekî sîstemî çînayetî.

Rexney min le boçûnekanî nûseran bo em bnerrete degerrêtewe, hîwadarm rexnegran, leser bnemay têrrwanîn û boçûnekanî nêw em deqe, weber rexnem bden û serincekanyan bnûsnewe û pena nebene ber tomet û trrohatî aydîlocî û ramyarîy.