hejên

serincdandnêkî rexneyî le pertûkokey “nîgayek le êsta û xewnêk bo sbey”î merîwan wirya, aras fetah, bextyar ‘elî, rêbîn herdî

beşî hewtem

2- nîştman le mallî partewe bo mallî hemuwan L18

berqull ba bem pirsyare le serdêrrewe destpêbkeyn; aya le wllatanî ewrupî û emerîka û ustralya û keneda, ke le rwangey nûseranda lew wlataneda nîştman mallî hemuwane, aya be rastî nîştman hî hemuwane?

hez dekem, nûseran pêman bllên, ke rûberî xanûy deselatdaran û ramkaran letek karton û gunîyey jêr serî lanewazan [ewîş eger polîsekanî nîştman çawpoşî bken û bhêlln serxewêkî sardusrr bişkênin], yeksane? aya hemuwan wek yek le dahatî nîştman behremendin; bo nmûne muçey serokşalyar û krêy krêkarêk, muçey endamparleman û bîmey bêkarêk wek yek waye? aya hemuwan le berdem serwerî yasa û dezge sîxurîy û polîsîy û kargêrîyekanda yeksanin? min nallêm serokkşalyarî brîtanî ya şajnî hollende, bellam eger xawenî barrêk ya sopermarkêtêk û kesêkî mallbekoll biçne berdem dadge, berrêweberayetî polîs, ya fermangey karubarî komellayetî, aya herdûla her wek yek hawkarî û mamelleyan letekda dekrêt?
maweyek lemewber serokkomarî allmanya wazî le le postekey hêna, bellam ta mirdin le heman naz û bexşîş û muçe behremende, le beramberda krêkarêk ke eger (20) sall berdewam karî kirdbêt û karekey le dest bdat, nek 100%î mangane krêkey wek bîmey bêkarî wernagrêt, bellku tenya bo mawey yek sall bîmey bêkarî werdegrêt û dwatir frrêydedene lîstî bîmey komellayetî û rojane wek tewezellêk [wek tewezelekanî naw parleman be rêzewe na] mamelley letekda deken û nûseran bexoyan dezanin, ew mamelleye çone û beramberyan dekrêt! xo ew krêkare bedbexte eger zû karêkî herçonî peyda nekird, ewa karî yek yoroyî çawerrêy dekat [ke le beramber 8 katjîr karda, 8 yoro werdegrêt] û xo eger mil bew fermane dêmokratîyey fermangey kar nedat, ewa ta nzîkey 30% le komeke komellayetîyekey debrrin! aya hîştake nîştman û samanekey her mullk û mallî hemuwanin?

hez dekem bzanim ew dûrgey (waq waq)e le kwêye, ke le sayey dêmokrasî borcwazîda, nîştman mallî hemuwane? ewendey min agadar bim, le hemû dewllete top-dêmokratekanî sermayedarîda rûberrî koşk û telarî çend sed desellatdarêk yeksane be rûberî serpenay krêçîyaney çend milyon krêkar û bêkar û lanewazêk! aya ew awellêlley ke deselatdaranî gendell û diz û mşexorî herêmî kurdistan û ‘îraq û efganistan qaçî têwerdeden, serçeşmekey le parlemane top-dêmoratekanî emerîka û ewrupawe hellnaqullêt?

dekrêt bzanîn çend kes nek çend milyon takî brîtanî, detwanin le danîştin û geştî parkêkî lewey şajn, behremend bin? meger nîştman mallî hemuwan nîye, dekrêt bzanîn bo le emerîkay bakûrewe bigre ta yaban, le emerîkay başûrewe bigre ta ustralya û efrîka, le ewrupawe bigre ta asya, zorîney hawnîştmanan debne krêçî naw nîştmanekey xoyan, meger kes heye krê be xoy bdatewe ya le xoy bsênêt? eger nîştman hî hemuwane bo hemuwan mafî behremendîyan le parçe zewîyek wek serpena, wek şwênî kar, wek aramge le gorristan nîye û be mirdûyş le xakî nîştmanekeyanda her krêçî debin û krêy gorrekeyan deden, egîna paş çend sall kêl û nawekanyan ladeben û beseryanda deyrûxênin?!

aya le malle hemuwanîyekey nîştmanda awa gorrî zorîne be krê degîrdrêt û paş çend sall leber nebûnî pare têkdedrênewe, gorrî ramyaran û dewlletmendan û sermayedarekan û destebjêre ramyar û roşinbîrekan paş çend sall têkdedrênewe û gorrbegorr degrên? îtir nîştman çon mallî hemuwane, ke her le yekem rojî ledaykbûnmanewe ta paş mirdnîş her krêçî û krêgirte bîn û her çawerrêy bezeyî serweran bîn? îşhitman hî hemuwane ya hî xwakan?

nîştman tenya parçe zewîyekî cugrafî nîye, betenha komelêk şaxû deştû dollû nzar nîye, nîştman ber lehemûştêk serzemînêkî syasîû yasayîû exlaqîû îdarîû însanîye.şwênêke mrov tyayda hem mafû hem berpirsyarêtî heye. L18

lêreda naçarm dest be goçane cadûyyekey nûseranewe bigrim û dawayan lê bkem, hemû (pêşmerge) gyanbextkirduwekanî kurdistan, hemû qurbanyanî enfall û kîmyabaran zîndû bkenewe, çunke be helle xoyan bekuşt dawe, hawkat gyanbextkirduwan be hejmarî pîtekanî rageyandnî înk û pidk, hiş’, hisk û balk’ û htir darkarî nûseranî wtare agrawîyekan û wîjeranî êzge radyoyyekan bken, ke xellkyan le pênaw darberrû, çya û doll û deşt û ban û tepollkekan bekuşt da û kirde gerûy şerrekanewe. înca çeplleyek bo tîorsyanî borcwazî lêdedem û dellêm, aferîn bo çonyetî lexiştebirdin û şêwandnî çemkî nîştman. başe bo çî nîştman bo engoy berrêz parçe zewî 150– 300 mîtrî çwargoşe bêt û ew mafe be xotan bden, bellam bo xellkî bedbext tenya erk û berpirsyaretî (gwêrrayellî) bêt?

serzemînî ramyarîy, dewlletî borcwazîye û yasakeş, ew mafya û gendellgerîyeye, ke le sayeyda nûsîn buwete kallay benggerî lawanî narrazay û her kes baştir bitwanêt lawan le xişte berêt, parçe zewî gewretir û nzîktir le nawendî şarewe werdegrêt!

ezîzanim, nîştman bêcge le parçe zewîyek hîçî dîke nîye, ke komelêkî leser dejî û bo qorixkirdnî desellat lew çwarçêwe cugrafîyeda, sedan hezaran kes be kuşt dedrên û dwayş çend sed kesêk bo xoyan û pabendekanyan her le polîsewe bigre ta nûseran, dagîrî deken!

nîştman brîtîye le koy ew peywendîye komellayetîû kultûrîû syasyaney ke tyayanda hestkirdin be berpirsyarêtîû azadîyû bextewerîy taku grupekanî komellga pêkewe grêdrêt L18

ewey nûseran lêyangorrawe, întîmaye nek xudî nîştman, çunke nîştman wate şwênî ledaykbûn û pantayyek ke yadawerîyekanî jyanî beserçûy têda rûdeden; dekrêt nîştman gundêk, malêk, hewarêk û tenanet zîndan û urdûgeyekî penaberîş bêt. bellam ew pantayye, ke mrov hem maf û hem erkî têda heye, peywendîyekanî komelln nek nîştman.bo nmûne le hzir û têrrwanînî nasîwnalîstaney xudî nûseranda, nîştman peywendî be bûnî neteweyyewe heye, wate hî endamanî neteweyeke, ke leser nîştman dejîn û benawîyeweye. eger be têrrwanînî nûseran bêt, ewa debêt danîmark û hollende û allman, nîştmanî em nûserane bêt, çunke hem lew wlataneda xawenî maf û hem erk û lêprisrawetîyan leser şane. bellam ne xudî nûseran ew wllatane be nîştmanî xoyan dezanin û ne nasîwnalîstanî ew wllatane û desellatekan ew wllatane be nîştmanî byanyanî wek nûseran dadenên. bemcore debînîn, be kirdeweş têrrwanînî nûseran bo nîştman ne lelayen xoyanewe ne lelayen hawbîranyanewe lew wllatanda peyrew nakrêt, nek her eme, bellku tenanet kurdekanî xorhellat û bakûr û xoraway kurdistan, lelayen nûseran û deselatî borcwazî herêmî kurdistanewe, ew mafeyan pê rewanabînrêt, her çende be kirdewe lewê dejên û kar deken û zîndanî dekrên û deçewsênrênewe, herwek çon nazîyekan, allman wek nîştman be nûseran nabexşin!

bem core debînîn, le ketwarda nîştman tenya bûnêkî hoşîye û wek pantayî yadawerîyekan le raburdûda amadeye û le êstada wek parçe zewîyek û serpenayek bo hemuwan amade nîye û bellku zorcarîş debête zîndan bo zorîney bêdesellat. eger wirdekarî le watay nîştman bo xellkî bêbeş û zehmetkîş bkeyn, ewa bêcge le urdûgey karî zoremlê, hîçî dîke nîye û nabêt!

lem nîştmane hîzbîyeda tenya ewane azadin ke bêbakane lederewey hemû berpirsyarêtîû lêpirsîneweyek samanî nîştman talandeken L18

başe eger kesêk hestî be bextewerî û azadî û berpirsyaretî nekird, aya nîştmanî nîye û be pêwerî nûseran bistoêkeyek zewîşî bernakewêt?

bêgoman wa nîye, çunke hem ‘îraq û hem êran, ke be serkutkrawî tyayanda jyawm û hem kurdistan ke tyayda zîndanî krawm û hem turkye ke çend mangêk be tris û lerzewe tyayda penaberî nayasayî bûm, parçekanî niştmanî min pêkdehênin, bes tenya ew beşaney ke tyayanda jyawm û yadawerîyan le hoşî minda heye; herwek çon ew beşaney kurdistan, ke yadawerîm tyayanda nîye, nabne nîştmanim û lew nîştmaneda, ke nûseran basî deken, tenya çansî ewem hebuwe, le brî hawînehewarekanî kurdistan, tenya zîndanekanî û gerreke hejarekanî bibne nîştmanim!

nek tenya le “nîştmanî partîy”î deselatdaranî kuristanda, bellku lew nîştmananeşda ke nûseran be hî hemuwanyan dezanin, azadî tenya be watay azadî û mafdarî ew ballinde û ajellane dêt, ke mrove drrindekan le mallewe le qefezîyan denên û pagendey xoşewîstnîyan deken. azadîş le dewlete top-dêmokratekanî sermayedarîda tenya be watay azadî herçî bkey [azadî kê dekeyte serwerî xot, azadî endamî kam part û milkeçî kam peristge debî, le kwê krêçî debî, hêzî kart be kê defroşî, çeqokîşî kê debî, kirryar û froşyarî jnan bî, bandî mafyayî û ..di bî], bellam bemercêk snûrekanî pîrozî serwerî çînayetî nebezênî. wate azadbûnî mrov le çwarçêwey qefezekanî netewe û nîştman û ayîn û sîksîzimda, belam xewnî derçûn lew qefezaneda [derbazbûn le snûrekanî serwerî] êstaş wek serdemekanî desellatî kenîse bveye!

em nîştmane hîzbîye exlaqîyetêkî bêbakaney lenaw takû grupe komellayetyekan berhemhênawe ke xoşewîstî nîştmanû berpirsyarêtî hawnîştmanyaney bçûkkirdotewe bo hestî hîzbgerayîû nawcegerayîû xêllgerayî. L19

leberewey nûseran berjewendîyan le bûnî partda debînnewe, boye lewe nagen, ke le dunyay hawçerixda part, xêllêkî modîrne û becorêkî tir xêllekîkirdnewey take hellhatuwekanî serdemî xêllayetîye. çunke herwek ewey ke berjewendî desellatdaranî part wek seranî xêll le serûy hezî tak û azadî tak û berjewendî giştîyeweye û seranî part wek seranî xêll bkuj û bbirr her xoyan û endamanî part wek endamanî xêll, debêt gwêrayell û milkeçî fermanekanî serûy xoyan bin û bebê sê û dû cêbecêyan bken, cyawazîyek le nêwan xêll û partda nîye. part le efrîka bêt ya le ewrupa, le asya bêt ya le emerîka, tenya torrî rawkirdin û ramkirdnî takekanî komellgeye û leyektirdabrrîn û derhênanyanî takekan le bzave narrazîye komellayetîyekanda û kirdinyan be neyarî aydyolojî û siktarîstî û reqîbî yektir erkî parte, herwek çon le gerrkêkda endamanî xêll, wêray hebûnî jyan û daxwazîygelêkî hawbeş, keçî hellgrî makî xêlln û le katî pêkdadanî xêlekanda, drawsê letek drawsê debne dujimnî yek, awaş endamanî part, ke be zorî ser be çîn û twêjî komelayetî bindestin, letek kşan û çûneweyekî heway nêwan partekan, debne dost û dujimnî hawçîn û hawtwêj û hawsê û tenanet endamanî xêzanekanî xoşyan.

paşan le bîrman neçêt, nasîwnalîzm û dewllet pêwîstî gyanîyan be part heye û borcwazî bebê part, laqî geyiştin be serwerîy deşkê û takekanî komellî bo destemo nakrên û natwanêt le nawendî xêzanewe bigre ta gerrek û xwêndinge û fermange û kargekanda byankat be gjî yektirda, le sayey partayetîda serweran û seranî part û mîrî paşayane leser textî nahuşyarî û koyletî zorîne “mêgelî nûseran” dadenîşn.

îtir bem core part koneparêz bêt ya soşyal-dêmokrat û komunîst, hîç le amanc û karkirde partîyekey nagorrêt. weha gewrekirdnewey part, tenya amancî şardnewey paşellî borcwazîyaney sîstemî le piştewe westawe û deyanewêt bllên, eger em partane rîform bikrên, ew desellate rîform bikrêt, ewa kurdistan debête beheştî serzemîn. bellam hey hû, hîşta le kwêmane, ba wek wllatanî flîpîn û yapan û koryay başûr û wlatanî ewrupay xorhelatî, şarekanman bibne rabwardingey efseranî dagîrger û bacî leşifroşxanekan û krrîn û froştnî mnalanî nedar, allay serwerî borcwazî bşekênêtewe, ewsa zorêk le xewinbîn be beheştî nasîwnalîzmewe radeçllekên û bîrêk le rêzî mroyyaneyan le derewey dêwcamekanî borcwazî (netewe û nîştman) dekenewe!

ewaney lenaw em çwarçêwew bazne hîzbîye teskeda dejîn, beşdarn le dabeşkirdnî samanû desellatû birryarî syasîda, ewaneşî lederewey em baznedan, perawêzkrawu bêbeşn le hemû çeşne beşdarbûnêk le nexsandnî dwarrojî dwarojî syasî komellgada L19

nûseran rexne le rade û çonîyetî beşdarî hemuwanî takekanî komellge le sayey cûtpart desellatîda degrin û xwazyarî beşdarî ewaney derewey baznekanî desellatin. lêreda roşn nîye, ewanî dîke kên; hemuwanêk ke xawenî nîştmanî hemuwanîn ya desteyekî tir? herweha wek ewey, ke ewan le nawerra xwazyarî rîformî heman sîstemin, le pişt em rwangewe xoşbawerrî be bûnî weha nîştmanêk û beşdarî hemuwanî le sîstemî henûkeyî cîhanîda begiştî û lem nawçeda betaybetî, çawşarkê dekat. aya le sîstemî dêmokratî parlemanîda bwar bo beşdarî hemuwan wek nûseran pagendey bo deken û dexwazn “le dabeşkirdnî saman û desellat û birryarî ramyarîda“, le hîç dûrgeyekî waq waqî sermayedarîda bûnî hebuwe û heye û debêt, taweku destebjêrî roşinbîranî wirdeborcwazî le pasewananî sîstemî sermayedarî cîhanî le nawçekeda (înk û pidk) daway bken?

ewey em beşaney manîfêstekey nûseran bixwênêtewe, zor be aşkra watay piştperdeyî wajegelî wek “hemuwan” û “ewanî trî derewey bazney partekan“î bo derdekewêt. hemuwanêk ya ewanî dîke ke le destewajekanî nûseranda mebestin, palle û rencderî herêmî kurdistan nîn, krêkaran û bêkaran nîn, bekurtî mebest le zorîney hejaran nîye, bellku destebjêrî hemuwanêkî kemayetî desellatixwaze, hemuwan tenya mebestîyan xoyanin, egîna hemûman dezanin, ke ewan xwazyarî desellatdarêtî giştî be watay lenawbirdnî desellatî serûxellkîy destebjêr (çi destebjêrî ramkar û çi destebjêrî nokere-roşinbîrî ramkaran) nîn, bellku mebestyan desellatî hemuwanî desellatixwazane, ewaney ke xoyan be şwan û rênmayîger û parêzerî zorîney “mêgel” dezanin.

eger ştêk benêwî xewn û efsane bûnî hebêt, ewa beşdarî hemuwanîye le dabeşkirdnî saman û deselat û wi birryare ramyarîyekanda le sayey serwerî çînayetîda, îtir ew serwerîye çînayetîye leser modêlî dêmokratî nwênerayetî (parlemanî) bêt ya leser modêlî nwênerayetî dîktatorî prolîtarayî parte komunîstekan bêt, hîç lewe nagorêt, ke kesanêk ya destebjêrêkî ramkar xoy le brî hemuwan dekate nwêner û be nêwî hemuwanewe birryarî cengekan û kuştubrrî heman hemuwan ya hemuwanî, wek erkî pîroz û zanayaney xoy le beramber zorîneyeda, ke be nezan û kemtir leweyan debînêt, ke bitwanin jyan û komellgekanî xoyan berrêwebern, dedat!

eger nûseran birrwayan be beşdarî hemuwan le rêgey nwênerayetîyewe heye, le kurdistanda leser bnemay ew nwênerayetîye, înk û pidk û parte kilkekanyan, be zorîney dengî hemuwan, saman dabeşdeken û desellat debexişnewe û benêwî hemuwanewe birryarî ramyarîy û tenanet serkutî xudî hemuwan deken!

meger leser modîlî dêmokratî narrastewxo (parlemanî) xudî nûseran nîye, ke hemuwan be hellbjardnî nwêner bo mawey çwar sall, birryar û daxwazî û xewnekanyan be komellêkî destebjêr despêrn û dway çwar sallî tir, înca hellbjêranî deselatdaran mafî lêsendnewey ew birryareyan le nwênerekanyan heye?

eger em modêle bo nûseran rexney têda nebêt, ewa berencamekanîşî şyawî milpêdanin, bellam eger berencamekanî helle bin, kewate debêt pirsyar arastey xudî bnemakanî ew modêle le dêmokrasî bikrêt, ke komellge beser dû destey zorîney “mêgel” û kemîney “şwan“da dabeş dekat!

ewe sruştî nîye, ke înk û pidk sruştêkî serû- xellkî nawazeyan hebêt û pêtwabêt pêçewaney giştêtî mîkanîzmekanî sîsteme cîhanîyeke peldehawên, eme le sîstemî nwênerayetîda nawaze nîye, bellku sruştîye û bellgey hawarastebûnî desellatekey herêmî kurdistane wek kilk û poy kompanî û nawende cîhanîyekanî sermaye, ke mîkanîzmekanî sîstemeke arasteyan deka û eger pêçewaney pelbhawên, ewa le çawtrukanêkda bo nawizbilldanî yeke lekellkewtuwekanî xoy firryan dedat!

ewey xwazyarî allugorr lew sîstem û rîzbednîyeda bêt, pêwîste le derewey xulgekanî sîstemeke bo kayey cyawaz bgerêt, ke mîkanîzmekanî karkirdî kargêrrîy û dabeşkirdin û birryardan û berrêweberayetî begiştî tewaw pêçewaney ewey êstay heye û debizwên û kardeken, wate mîkanîzimgelêk ke le brî bîrokrasî drustkirdin, dêmokratîze (le xwarewerra, leser bnemay dêmokrasî rastewxo) dekat û le brî cêgîrkirdnî ramyarîy şwan û mêgel, beşdarî hemuwanî be rexsandin û çalakirdnewey gyanî xobîrkirdnewe û xobirryardan û xocêbecêkirdin û xoberêweberayetî le takekanî komellda zîndû dekatewe û bnemakanî yeksanî û dadperwerî meyser dekat.