çawpoşînêk le êsta û tracîdyayek bo sbey/ 18

hejên

serincdandnêkî rexneyî le pertûkokey “nîgayek le êsta û xewnêk bo sbey”î merîwan wirya, aras fetah, bextyar ‘elî, rêbîn herdî/ beşî hejdehem

3- akarekanî destebjêrî ramyarîy kurd

yekêk le metirsîye gewrekan lewedaye desellatêk hebêt nezanêt manay desellat çîye, em nezanîneş le kurdistanda mêjûyekî taybetî heye. L51

emeyan tenya dekrêt bnûsîn “bê twanc”, egîna le kwêy cîhan û mêjûda desellatdar heye, watay desellat nezanêt? eme wek ewe waye, ke bllêyt diz nazanêt dzî çîye, çeqokêş nazanêt, brîn û xwên û le azarda tlanewe, çîye!

pêş hemû ştêk desellat, çemke nek hellgrî çemk. çemk, bker nîye, bellku hellgranî çemk bkern, wate desellatdar. bellam eger nûseran herçende lêreda be helle “desellat” bekar deben û mebestyan le desellatdar ya desellatdarane, dîsanewe her drustî bedestewe nadat. çunke awezêkî tendrust û bîrkirdnewey piştbestû be locîk natwanêt le dunyay ketwarîda le dunyay bûne madîyekanda wênay desellatdaran be komelêk bedmest bkat, ke agayan le kirdewey xoyan nebêt. tenanet eger komellgeş be meyxane wêna bkeyn, hêşta bew derencamey nûseran nageyn. leberewey le meyxaneda meyifroşanêkî namest hen û le bedmestî meynoşan sûd deben! herçende em wênaye lêkçûnî letek rollî kompanîye cîhanluşekan û desellatdaranî kurdistanda heye, bellam letek wênekey nûseranda yekangîr nabêt, çunke le wênay meyxaneda jêrdestan û gîrodanî destî bedmesttan dyaryan nîn û leser şano hîç rollêkyan nedrawetê. bellam wênay meyifroşan û bedmestan bo rollî xudî nûseran û karayyan leser xellkî jêrdest zor baş destdedat. çunke dwacar le pişt meyxanekanewe xawenî karxanekanî mey drustkirdin sûdêkî zor le meynoşî û bedmestî zorîne deben, ke lem wênayeda nûseran debne meyifroş û sofîye xwêneranyan debne meynoşanî bedmest û karxanegelêk ke lew meyifroşîda sûd deben, debne desellatdaran û kompanîye cîhanluşekan û hemû kesêkî sûdperist û desellatixwaz lew kayeda roll debînêt û rollekanîş tewawgerî yektir debin!

desellatdaran kesanêk nîn, ke bedem wrênewe, qse le dunyayekî efsaneyî bken, taku bllîyn bexoyan nazanin, ke çî dellên. desellatdaran twêjî be twanay ramyaran û here huşyaranî çînî borcwazîn. ewî ke le desellat û çîyetî (mahît) desellat nagat, ewe xudî wirdeborcwazî cadûgere, ke xwazyare le kîşmekêşî bedesellatgeyiştinda destî le çimkî desellat gîr bbêt ya le çeqî bazney desellatda kayeyek bo suranewe peyda bkat, bo ew mebesteş wa nîşan dedat, ke bexrapî sûd le desellat wergîrawe û dekrêt be corêkî tir le berjewendî komellda bêt!

eger le qonaxêkda kurtkirdnewey syaset bo berhemhênanî hemasetû coşdanî xellk corêk le rewayetî hebûbêt, ewa le emrroda em têgeyiştne hîç rewayetîyekî nemawe. emrro xellkî kurdistan lebatî hemaset pêwîstî be ‘eqllanyetû ‘edaletû berpirsyaryetî syasî heye. em goraneş pêwîstî be syasetî taze û ‘eqilyetî tazew huşyar heye. L51 -52

lewe deçêt nûseran le jêr karayî fîlmekanî (hallîwud-hollîwud)da bew derencame geyiştbin, ke gyane şerrengêzekan çûbne cestey şorrişgêrranî dwênê û bo bedmestanî emrro hellyangêrrabnewe!! be birrway min ewe xoşbawerran be desellat û dewlletî jîranî (‘eqlanî)n, ke le watay desellat negeyîştûn û hîşta xewn be desellatî aydyal û başewe debînin. çunke desellat hêzî şerrۊe djî hêzî başe û aştî û pêkewejyanî yeksan û dadperwerane; desellat amrazî parastnî nadadwerî sermayedarîye le ewroda. desellat sûr bêt ya zerd û şîn û kesk, pêdawîstî balladestbûnî kemayekîyekî mşexore beser rencî zorîneyekî bindestda, ke hêştnewey ew bare nalebare pêwîstî be hêzêkî serû xellkî heye û ew hêzeş rêkxistin dexwazêt, ke dewllet û mîrayetî û part û organe hîrarşîyekanîyetî, desellat bo komellaytîbûnewe û frîwdanî zorîney bindest be hetahetayîbûn û negorrbûnî, pêwîstî be destebjêranî ramyar û roşinbîr heye û ewe bolwan û astî amadeyî takî çîn û twêje bindestekane, ke şêwazî ew desellatdarîye dyarî dekat, krawe bêt ya daxraw, mîlîtarîstî bêt ya parlemanî!!

nûseran le drêjeda be corêk dan be bûnî rewayetî ewey êsta rexney lêdegrin, le serdem û qonaxêkî dyarîkrawda denên. eme detwanêt pasaw bêt bo dîktatorî (rjêmî be’s)îş, çunke ew core rjême serdemêk xwastuyetî, bellam êsta îtir norey formêkî dîkey lexiştebirdnî xellke, eweş leber hoyek, ke huşyarbûnewey xellke. bew pêwerey nûseran bêt, eger xellk huşyar nebuwayetewe, îtir barî pêşû rewayetî her dema. eme eger mame xemeyî bo borcwazî nebêt edî çîye?

ewey nûseran pêyanwaye serdemî beser çuwe û serdem serdemî jîrîy û ramyarîy taze heye, wanîye, çunke le here pêşkewtûrîn wllatanî dunyada her kat qeyranêkî abûrîy ya ramyarîy yexey dewllet bigrêt, masmîdya destbecê hana bo gutare wreyî û coşderekan debatewe, dyartrîn pagende û herakanî paş 11î sêptembere, ke le emerîkay bawanewe ta ustralya gutare wreyyekan le pişt perdey mafî jnan le efganistan û metirsî çekî etomî be’si bo ser emerîka û wllatanî tir, ray giştîyan bo sepandnî cengekanî kendaw le xişte debird. îstaşî letekda bêt qsegeranî sermayedarî her bew zmane qse deken. qsegeranî înk û pidk cenge mallwêrangerekanyan ke bêcge le kîmyabaran û enfal hîçîtiryan berhem nehêna, hawtay raperrînî cemawer, dekene mnet beser xellkewe û parte “dêmokratekanî ewrupa û emerîka û ustralyaş, komekî komellayetî û bîmey dermanî û xizmetguzarîyekan, ke berhemî têkoşanî çîn û twêje bindestekan û rencî xudî xellkin, deken be mnet beser xellkewe û wek berhemî dêmokratîye nwênerayetîyekeyan deynasênin û be xellkî defroşnewe!

leberewe, ewe tenya gutar û ramyarî wreyî desellatdaranî kurdistan nîye, ke bawî nemawe, bellku derixwarddanî dîktatorî borcwazî (dêmokratî nwênerayetî)îş benêwî dêmokratî rastînewe bawî nemawe û kuştin û zîndanîkirdnî berhellistkaranî ramyarîyekanî têkdanî jînge û cengekan û birsîkirdin û hellawardin, ke be birryarî qerequşyaney parlemanekan drêjeyan pêdedrêt, bellgey amadebûnî ew dîktatorîye mîkyackrawen û taku desellat û serwerî çînayetî bûnî hebêt, dîktatorîş bo manewey serwerî, rollî aw û hewa û xak bo jyan debînêt.

lêrewe desellatî kurdî debêt dûbare ew pirsyare le xoy bkatewe ke desellat çîye? hewllîş bdat lew têgeyiştne xêllekîû fîodallîû belşefîye derbçêt, ke desellat wek kerestey destî hêzêkî bçukî komellayetî bo raberayetîkirdnî hemuwan debînêt. mêjûy em çend salley dwayî ême ewe deselmênêt ke nuxbey hîzbî ême, neytwanî bbête nuxbeyekî syasî ke berrastî lewezîfey syaset têbgat, L52

nûseran way nîşandeden, ke desellat le komellge naxêllekî û nafîodallî û nabolşevîkîda, desellatî zorîne û desellat hemuwan kontrol nakat. eger eme şêwandin nebêt, ewa le wrewrî bedmestanî çend sedeyek lemewber deçêt, ke em serdemeyan nedîtbêt. pêştir roşnayîm xistuwete ser em dîwey baseke. bellam baway dabnêyn desellat nwênerî zorîneye, ey kemayetîyek ke nwênerayetî nakrêt, çî, demî be qur bigrîn?

desellat le hemû barekanda, barêkî ketwarîy heye, ke (nwênerayetî kemayetî borcwazî û wirdeborcwazî) beser zorîney naborcwazî û nawirdeborcwazîyye. le barî grîmaneyda, ba way dabnêyn ke nwênerayetî zorîne bkat, dîsanewe kemayetî her deste û çînêkî plexwarî komellayetî pêkdehênêt û hîç kat le sayey bûnî desellatî serûxellkîda azadî, yeksanî û dadperwerî komellayetî bûnî nabêt û pere nasênêt, bellku bepêçewanewe roj be roj kem deretantir debêtewe.

ewey elf û bêyek le jyan û ezmûnekanî bzanêt, ewa rêge bexoy nadat, bas lewe bkat, ke le sayey serwerî çînaytîda desellat, desellatî zorîneye. çunke lem ser ta ew serî dunya desellat bedest kemayetîykî saxteçîyewe desepênbrêt û îtir ew kemayetîye komellêk efserî serbazî bin ya komellêk fîlosuf û ekadêmîst! eme bêcge lewey eger wek grîmane way dabnên, ke desellatêk wek gullî rwawî ser taşeberd, hî zorîneye ya nwênerayetî zorîne dekat, wîray eme hêşta hîç le çîyetî desellat wek kutekî serî komellge wek dumellî cestey komell û wek amrazî parastnî berjewendî serweran û koylerragirtnî kemayetîyek, ke berjewendî û azadî lew desellateda nabênêt, nagorrêt!

nûseran, be rast û narrast, le deqekeyanda zû zû plarêk le bolşevîzm deden, be birrway min eme lecêy xoyda nîye. çunke dû deheye “korrek” wek rêkixrawêkî xo be(marksîst-lênînîst)zan, ke le rastîda rêkixrawêkî mauîstî bû û heman rêbaz û amancî maotsî tong le bernamey xoyda, hellbete zor rwalletyane danabû, leser destî tallebanî û newşîrwan be xak spêrdra û wek newşîrwan xoy wtuyetî “hîç kat nemarksîst ne lênînîst nebuwe. hemuwan ewe baş dezanin, ke tenya yek celalîst buwe û bes, zorbey temeney ew rêkixraweş pyadegerî têrrwanînekanî nîocelalîstekanî emrro buwe û bes. herweha ewe layengranî lîstî kompanyay wşen, ke bo frîwdanewey xellk, bas le gerranewe bo ser bernamey “korreۊk” deken. îtir nazanim nûseran be kame locîk desellatî emaretekanî barzan û talleban be bolşevîzm tawanbar deken?

be birrway min ewî ke pêwîste lemerr çîyetî desellat pirsyar le xoy bkat, desellatdaran nîn, bellku desellatixwazanî wirdeborcwazîn le çep û le rast, çunke ewe çep û rastî wirdeborcwazîye, ke pêyanwaye be rîform le desellatda ya gorrînî desellatî komellêkî dîke be desellatî xoyan, detwanin azadî û yeksanî û dadperwerî komellayetî desteber bken!

katî ewe hatuwe komellgay ême bzanêt, syaset paşqulgirtnû fêllkirdnû drokirdnû xelletandnû xellk krrîn nîye, bellku hunerî çespandnî hawsengîû yeksanîû berrêwebirdnî ‘adîlaneye. L55

carêkî dîke nûseran birryarî bêbnemay bêçenduçûnî xoyan deden û deyanewêt wênayekî şîrîn û dillgîr le ramyarî borcwazî bedestewe bden û komellge agadar dekenewe, ke katî bîrkirdnewe pêçewaney awez û ezmûngîrî locîkbînaney xoyan hatuwe, bllên dekra û dekrêt ramyarî desellatixwazan û nwênerayetî serwerî bêçenduçûnî sermaye, ştêkîbêt. eme lûtberzîyekî xellk be mêgelzananeye.

nûseran le serapay nûsînekeyanda xerîkî gemekirdnin be wajekan û bo ewey serincî xwêner leser çendbarebûnewey boçûnewekanyan labden û wajekanyan sengîn nîşan bden, penayan birduwete ber bekarbirdnewey wajekan be ‘erebî. eger xwêner bkewête berawirdî ew beşaney ke min le nûsînekeyan werimgirtûn, ewa ew rastîyey bo derdekewêt.

le şwênêkîda ke hellpey kêbirrkê bêt, leser ewey kê fermanrrewa bêt, kê zûtir bitwanêt destî xoy bweşênêt û kê baştir frîwî xellk bdat û gwêayell û fermanber û mîgelasa rayangrêt, bêguman ramyarî bêcge lewe natwanêt bbêt û natwanêt leweş kemtir bêt. em dyardeye tenya taybetmendî desellat û ramyaranî bocwazî kurd nîye, bellku le hemû qujbnekanî cîhanda û le serapay sîstemî sermayedarîda bûnî heye, sade û puxt eweyş leber eweye, ke xudî desellat corêke le paşqullgirtin le zorîney komellge û ta desellat hebêt, wate ta hendêk beser hendêkî tirda serwer bin, ewa paşqullgirtin û fêll û drowdelese, amrazêk debin bo pîrozrragirtnî drokanî hawnîştmanîbûn û hawneteweyîbûn û hawberjewendîbûnî gişt endamanî komellge, ew dro pîrozaney ke nûseran be teman serwerîyan lejêr çepokî desellatdaranî “nexwêndewar” û “narroşinbîr”da rizgarîyan bken û be “xwêndewaran” û “roşinbîran”yan bispêrn!

Leave a Reply