Çawpoşînêk le êsta û tracîdyayek bo sbey/24

Hejên

Serincdandinêkî rexneyî le pertûkokey “nîgayek le êsta û xewnêk bo sbey”î merîwan wirya, aras fetah, bextyar ‘elî, rêbîn herdî/ beşî bîst u çwarem

Ewey gorranekanî dway raperrînî bêmanaw bênrix kirdwe peresendinî radey bêmtmanneyî xellke bew nuxbeyey planî geşekirdnû pêşkewtinî kurdistan dadenêt, çunke brrî zyadî saman çote xizmet nuxbeyekî bçukû bîrokratû xêllgera. L86

Nûseran bas le hoy bêwatabûn û bênrixbûnî gorranekanî paş raperrîn deken, ewan ke bas le raperrîn deken, wek raperrînêkî serkewtû basî deken û desellatî borcwazî kurdîş be berhemî raperîn dadenên. Bellam ewey le korrew û guftugo û hudney berey kurdistanî û raperrînî duwem û damirrkanewey leser destî lêjnekanî berey kurdistanî û be’si û dwacar hatne ser textî (pidk) û (înk)da dîtman, wênayekî tewaw pêçewaney wênekêşanekey nûserane bo raperrîn. Çunke le raperrînî cemawerî xellkanî jêrdest û nedarî ‘îraqda daçllekanî nexşekêşeranî şerrî kendawî duwem û bêpayyey cemawerî berey kurdistanîman dît, hellkirdnî glopî sewz lelayen emerîka û hawpeymananîyewe bo rjêmî têkişkawî borcwazî be’s, ke çend rojêk pêş korrew letek berey kurdistanî be dyarîkrawî( înk) û (pidk)da le keynubeyinda bûn û kşanewey hêzekanî berew gerranewey hêze têkişkawekanî be’si û korrew û pirşubllawî rîzî cemawerî raperrîw wek hengawe seretayyekanî têkişkanî raperrîn û hatne ser desellatî (înk) û (pidk) wek dû hêzî serekî borcwazî kurd, aşkratrîn rûdawekanî ew rojgare bûn û bew core raperrînî cemawerî xellkî ‘îraq le pîlanêkî çendlayeney hawpeymanîy dewlletekanî nawçeke û mîrî ‘îraq û berey kurdistanîda serkut dekrêt. Bêwatabûn û bênrixbûnî gorranekan bo xellkî azadîxwaz û şorrşigêrr a lêre bedwawe destipêdekat, eweş asayîtrîn kardanewey xellke beramber borcwazî taze bedesellatgeyîştû!

Herweha kewtnexizmetî saman bo destebjêrêkî bçûk û bîrokrat û xêllgera, hokarî bêwatayî nîye, bellku derencamî xudî bêwatayye! Eger wanîye, kewate eger saman bkewtayete xizmetî destebjêrêkî gewre û dêmokrat û şarî, îtir pirseke bêwatayî ledest deda û nûseranîş naçar be rexnelêgirtnî nedebûn! Aya dîsanewe eme şîwenî herîseke nîye, eme lutberzî şarîy û xo be jîr û danazanîn nîye?

Em cîhaze be radeyek hîzbîye bote rîgrêkî gewre leberdem her gorranêkî rasteqîneda, berradeyek xudî ew desellatdarane xoşyan gîryan bedestî kêşey gorranû bçûkkirdnewew ektîvkirdnî ew cîhazewe xwarduwew leşkirêk berêweberu îdarîy hîzbyan drustkirdwe ke berrêwebirdnîwllatekey hîcgar zehmetkirduwe. L86

Emeyan buxtane bo desellatdaranî herêmî deken, çunke heman ew leşkre bû, ke bû be hoy cêgirkirdnî desellatêk, ke nûseran be hî xoyanî dezanin û dexwazn bîparîzn û şarîy bkenewe. Drustibûnî weha leşkirêk le fermandew sertîp û rawêjkaranî fewce sûukekan le berrêweberayetîda pêdawîstî xogirtnî ew desellatebûn, ke nûseran pêşnyarî gorrînî le nawewe û serewerra deken. Boye emrro wa be asanî natwanin byanxene ser lîstî bêkaranî bêbeşî komellge û le beramberda xanenşînî taybet û muçey taybet û serpenay taybet û tenanet xulî taybetyan bo dekrêtewe.

Eger mebestîşyan le zorî fermanber û krêkar û xizmetkare, ewa pêwîste roşintir û bêperdetir bllên, pêwîste herêmî kurdistan berrewtî wllatanî pêşengî nîolîbrallîzmewe peywest bêt û be lîşaw fermanber û fêrkar û krêkar leser kar derken û be core budceyekî zortir paşekewt bken û bo gîrfanî “berrêweberanî kare abûrîyyekan” bgêrrnewe û le beramberda bo rîklamî pertûkekanî ewanî dabîn bken!

Bew core eger birryar bêt, dawakey serokî lîstî gorran û têbînîyekey corc bûşî nyolîbrall bkeyn be pêwer, ewa nûseran hîç mafî eweyan nîye desellat û darayî le leşkirî nexwêndewar û xêllekî û ladyêy bsênnewe, çunke be pêwerekey ew duwane, ewî beşdarî şerr û serkewtnekanî nekirdbêt, ewa le destkewtekanîşda pişkî bernakewêt. Meger eme bnema û locêkî sîstemî çînayetî û dewlletmendî nîye? Meger eme locêkî nayeksanî yasayî nîye? Meger eme dadperwerî borcwazîy nîye, îtir nûseran bo deyanewêt wêneyekî şêwênraw le sîstemî çînayetî bxenerrû?

Leser bnemay nayeksanî yasayî û rewayetî serwerî û berterî destebjêrekan, desellatdaran mafî ewe be xoyan deden be rojî nêwerro tîror bken û xellk le sêdare bden û xellk mallwêran bken û xellk muçebirr bken, awa ew leşkreş ke nûseran pêyanwaye rojgarêk şorrşigêrr buwe û êsta le serûy desellateweye, zor asan û asayye, ke kontrollî hemû şit bkat û samanî komellge luş bdat!

Bekurtî hemû sitratîjyetêkî geşekirdnû pêşkewtin debêt hawsengîyekî hebêt lenêwanî ew çwar layenanedaw beseryekewe dunyayek drustibken ke lanîkemî harmonyetî komellayetî, harîkarîû mşurixwardinî yektirî têdabêt, nek beşêkî komellga bkat be dujminî beşekey trîû jîngeyek drustibkat pîsû pirr metrisîy tendrustî. L87

Nûseran le seretay lapere (87)da bo berhemhênanî elektirîk pêşnyarî begerrxistinî wzey sruştî deken. Lewaneye eme baştirîn nmûney guncaw bêt bo têgeyandinî nûseran le rollî serekî û nexşesazî kompanîye derekîyekan le kurdistanda û rollî pasewanî û hawbeşî dzî û tallanî desellatdaran bo ew kompanyane.

Projey berhemhênanî elektirîk le wzey sruştî ke le kurdistanda wzey (ba) baştirîn û berdestitrîn û kem xercitrîne, le mawey 18 sallî raburdûda wêray pêşnyarkirdnî lelayen çend kes û layenî dillsozewe, desellatdaran neyantwanîwe pêyhestin û karî leser bken, çunke le qazancî kompanîyekan û dagîrkeranî ‘îraqda nîye û desellatdarnîş le wzey (ba) pişke sûdî wehayan bernakewît û nîyetî. Dîsanewe çunke desellatdarnî kurdistan tenya rollî pasewan debînin û ewe ew nawend û kompanîye cîhanluşanen, ke mîrî ‘îraqî paş 9î eprrîlî 2003 rêkewtinnamey letekda morkirdûn û le derewey nexşe û birryar û rêkewtnamekanî ewan natwanin hîç karêk encam bden. Ewe ewanin, ke dyarî deken kame prroje cêbecê bikrêt û kame nekrêt, kame be sûde û kame xrap, nek xwastî dillsozan, nek pêdayuyistî komelge û ne parastinî jînke.

Bellam be pêçewaney arezûy her nasîwnalîstêkî desellatixwazewe, le sayey sîstemî sermayedarîda tenya û tenya mşexorî peredesênêt û xem”mşur”xwardin debête xewn. Herweha ta fermanrrewa û fermanbeserdakraw, ta dewlletmend û hejar, ta mşexor (borcwa) û krêkar, ta destebjêr û reşurrût hebêt, hemîşe komelge le dûbeşî dijbeyek pikdêt û debêt û beşî sûdpersit û helpersit û mşexor û nokerî dagîrker le dahat û berhem û xoşîyekanî jyan komellge behremend debêt!!

Bîrkirdnewe le ayinde le êstawe destipêdekat, le bîrkirdnewe le coru çonyatî qutabxanekan, le radey xwêndewarîyû nexwêndewarî le wllatda, le coru astû çonayetî nexoşîû nxoşxanekan, le sîstimî szadanû zîndanekan, lecêbawerrîû bwêrî dadgakan, le corî xorakû brrî têrîû radey birsêtî lewllatda,l88

Nûseran komelêk çareserî rwalletî û katî pirsekan rîz deken û behîç şêweyek xoyan le bnewan û serçawey griftekan naden û deyanewêt le pişt hemû risteyekewe hetaybûnî çewsanewe û serwerî çînyayetî sermayedaran be gwêy xwênerda bçirpênin û lelay bkene ketwarêkî negorr û xewnî mrovî azadîxwaz û yeksanîxwaz û dadperwerîxwaz ta astî çend rîformêkî rwalletî sîstemî djemroyî sermaye dagirne xwarewe.

Lay ewan hokarî çûne zîndan û bûnî zîndanekan gring nîye, le beramberda deyanewêt dadperweyî be sîstemî szadan û zîndanîkirdin bbexşin. Çunke ewan bo parastinî sîsteme pirrnadadwerîyekeyan pêwîstyan be zîndan û zîndanewan heye, be dadgeyekîş bo parastin û sepandinî nayeksanî yasayî beser kesanêkda ke djî nayeksanîn, heye!

Kotayîhênan bew hemû bêdadîyey lewllatda beramber be afretan encamdedrêtû rojane berhemdehênrêtewe, karêkî êcgar gringû serekî hemû bernameyekî rasteqîney pêşkewtne. L88

Le drrêjey heman bas û peregrafda nûseran dexwazn, bezeyî desellatdaran û opozsyonî desellatixwaz beramber jnan bbizwênin û çareserkey be heman têrrwanînî fêmînîzmî borcwazî be beagahênanewey desellatdaran bbestnewe. Leberewey le şwênî tirda zor car pêdagrîm leser ewe kirduwe, tenya ewende bese bllêm, ke sepandin û bedestihênanî azadî û yeksanî jnan beser komellge û desellatdaranda berhemî xebatî xudî jnane û taku jnan bexoyan birryarî dirçûn lew rêwşiwêne pleçende komellayetî û abûrîy û ramyarîyeyan neden, esteme hemû hêzekanî dunya bitwanin jnêk nek hemû jnan lew nayeksanîye abûrîy û ramyarîy û mafî û komellayetîye rizgar bken!

Têrrwanînî destebjêrane û serwerîxwazaney nûseran, rêwşiwênî bezeyîpêdahatnewe û fermandanyan pêdebexşêt û amojgarî desellatdaran û opozsyonî desellatixwaz deken, ke kotayî be bêdadî beramber jnan bhênin. Amojgarî wa bo ewe degerrêtewe, ke ewan sîstemî çînayetî hemîşeyî debînin û leser ew bnemayeş gorrîn û kotayîhênan be her dyarde û yasa û rêsayek tenya le twanay parleman û desellat debînin û her xebat û bzavêkî cemawerî lewaneş bzavî fêmînîstî şorrşigêr retdekenewe û qsekanyan tenya tewawgerî bangewaze bezeyîbziwênerekanî fêmînîstanî borcwazîyn, ke salanêke daway soz û bezeyî le serok û serokşalyaran û desellatdaranî xwatrî ewan beramber jnan deken. Fêmînîstanêk ke dexwazn le brî raberî pyawan beser jnanda, xoyan ew raberîye bken û destebjêrêkî berterîdar le naw bzavî azadî û yeksanîxwazaney jnanda boxoyan çêbken.

Lewe seyirtir eweye, opozsyonêk ke nûseran em bernameyan bo nûsîwe le hellbjardnekanda hîway xoyan lêgîrêdawe, serokekey stem û çewsandnewey jnan le komellgeda be ketwarî nazanêt[12]!

Perawêz:

[12] newşîrwan mustefa”kêşeyekî rasteqîne nîye benawî kêşey jnan, ger hebwaye hemûyan leyek rêkixrawda koebunewe”,… “Xinkanû sutan çi peywendîyekî betîrorewe heye, her ewe mawe jin bederdî xwa bimrêt bllên tîrorkrawe”, pertûkî (kêşey afretan û bzûtnewey jnan lenêwan wehmû waq’da) amadekirdnî berrêz (salar heme ‘elî mistefa)

Bo xwêndnewey beşekanî dike klîkî êre bke

Leave a Reply