مازن كم الماز

خطاب لرفيق أناركي نقابي في مظاهرة احتجاجية أمام السفارة المصرية في بولندا

شاركت فروع جمعية العمال العالمية International Workers Association المنظمة الأناركية النقابية الأممية في مظاهرات التضامن مع ثورة الشعبين المصري و التونسي في كل مكان أمكنها ذلك . هنا خطاب أحد الرفاق الأناركيين من المنتسبين لتلك المنظمة الأممية أمام السفارة المصرية في بولندا .

الثورة لمصر

الرغبة المحلة في الحرية و الكرامة تضطرم اليوم في مصر . إننا ندعم هذه الرغبة في التغيير , في المزيد من الحرية و نحو فرصة لكي يرسم الإنسان حياته بنفسه . نحن فقط نطرح السؤال : ماذا بعد ؟
هل سيستبدل الشعب المصري قائدا سلطويا فوق العادة بآخر يبقى في السلطة لفترة أقصر ؟ أو أن السلطة ستنتقل فقط من مجموعة ضيقة من الحكام إلى مجموعة أوسع قليلا ؟ أم أن يمارس الشعب بنفسه سيطرة أكثر مباشرة على حياته , محددا ممارسات اتخاذ القرار في مكان السكن و العمل ؟
هل سيحقق الناس تغيير النظام ثم يعودوا ليصبحوا مجرد مراقبين سلبيين طوال الفترة المتبقية من حياتهم ؟
هل ستعني الحرية غياب المراقبة و السيطرة الحكومية و الدينية أم أنها ستكون مجرد إيماءة رمزية ؟
و هل ستعني التغييرات في الاقتصاد نفس الشيء : أي أن تبقى الملكية في أيدي الأغنياء , بينما الجماهير العريضة ستبقى تكدح في حالة من الفقر ؟ أو أنها ستعني الملكية الجماعية و التوزيع المتساوي ؟
يذكر الشعب في بولندا ذلك الوقت عندما كانت “الحرية” هي أحد أهم شعارات حركة ألهمت الجماهير لتفرض تغييرات في طبيعة النظام – و نجحت في ذلك .
لكن الذي حدث فيما بعد للكثير من مطالب الحركة يجب أن يكون تحذيرا للجميع . فبدلا من انتزاع المزيد من السيطرة في مكان العمل , حصلنا فقط على تمثيل رمزي . و بدلا من التحسن العام في ظروف الحياة للجميع , حصلنا على نخب ذات أحوال مزدهرة و فقر واسع الانتشار . و عوضا عن إعطاء الجيل القادم الأمل في حياة أفضل , جرى إرهاقه و إثقاله بالمنافسة و والمجهول و الظلم الطبقي . و عوضا عن العمل بكرامة كان علينا أن نستجدي كسرات الخبز من أرباب عملنا و أن نقبل كل أشكال الإذلال للبقاء على قيد الحياة في هذا الاقتصاد . و عوضا عن إقامة مجتمع أكثر عدالة حصلنا على مجتمع يتألف ممن يملك و من لا يملك مع تفاقم بؤس الفقراء .
سياسيا استبدلنا زمرة من الحكام السلطويين بعصابات من الرجال بقيت في السلطة لعقود , لقد استبدلنا الحرمان السياسي بالسلبية و الازدواجية السياسيين .
أمنيتنا للشعب المصري و لكل من سيتبعهم أن يقوموا بعمل أفضل في النضال و ألا يتنازلوا عن قوتهم الفعلية للزمرة التالية من القادة الذين يزعمون لكم أنهم يمتلكون الحلول ! نظموا أنفسكم : في لجان الأحياء , في اتحادات و مجالس أماكن العمل , في فيدراليات محلية , و حتى على المستوى الأممي . أبقوا السلطة أقرب ما يكون من الشارع – اتخذوا القرارات بديمقراطية مباشرة , في جمعيات مفتوحة أمام الجميع , و ليس باختيار القادة الذين لن يكونوا مسؤولين أمامكم ! إن أي ناس تختاروهم ليمثلوكم , يجب أن يكونوا مسؤولين مباشرة أمام الناس , عن القرارات التي يتخذونها فيم بينهم على أكثر مستوى قاعدي ممكن ! لا تسمحوا بأن تحكموا , لأنكم عندما تحكمون فإن هذا يعني أنكم ستفقدون حريتكم !
أيها الشعب المصري ! إن علامة التقدم الحقيقي هي الحركة نحو مساواة حقيقية : المادي و الاجتماعي . إن “الثورة” لا شيء ما لم تأخذ الجماهير العريضة من الفقراء المصريين بعيدا عن الفقر , الإذلال , و البؤس إلى وضعية مواطنين متساوين , ليس فقط بحقوق متساوية , بل أيضا بظروف حياة متساوية .
أيها الشعب المصري ! انهض , لكن ليس فقط ضد قيادتك السياسية الحالية ! تنظم ضد السادة الذين يستعبدونك و ضد النظام الذي يبقي الجماهير في حالة من الفقر و الحاجة .
لتحيا الحرية و الثورة – الثورة الحقيقية , ليس مجرد تغيير النظام ! الحرية الحقيقية – الديمقراطية المباشرة , دون سادة و حكام .

http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=244746

م_ع آوریل 2009

قسمت ششم

سلطه مردانه و جایگاه نگاه زنانه در جنبش های افقی

دولت–های غربی امروزه بر این واقعیت آگاهند که دیگر بسختی قادرند مردم را بپای انتخابات بکشانند. هزینه های انتخاباتی در آمریکا که از کار مزدی خود مردم به تاراج رفته به صدها میلیون دلار میرسد و هر دوره بیشتر و بیشتر میشود تا کارناوال نمایشی تبلیغات حکومت عقلانیت سلطه گری را رنگین و چشمگیرتر نشان دهند. مبلغان دمکراسی قدرت با زیرکی تمام، جوانان و بخصوص زنان که برخی از لیبرال فمنیست های دو آتشه و خبره ای در سخنوری–اند را به کار میگیرند تا از نماد قدرت مردسالاری و سلطه به دفاع بپردازند، همان زنانی که هلری کلینتون را در کنفرانس زنان پکن به محبوبیت رساندند و بعد در کنگره آمریکا به عنوان تیم کارشناسی نظامی پنتاگون به عراق رفت و به بوش و رامزفیلد(وزیر جنگ) انتقاد کرد که چرا نیروی نظامی بیشتری به عراق نفرستاده اند و در انتخابات دمکرات ها رقیب اوبامای سیاهپوست شد و برای بسیاری از زنان لیبرال فعال در تیم انتخاباتی او این سئوال به اصطلاح حیاتی در روزنامه ها مطرح بود که آیا دولت آمریکا هنوز زن را شایسته دفاع از سنبل کاخ سفید (ابرمن) میداند یا نه؟ بنابراین زنان در قدرت تجلی ساختار مردان و پسران خویشند و در زیر چتر نمادین سلطه قدرت پدران برگزیده قرار میگیرند تا با شیوه جدید تجارت سیاسی مردانه از امنیت مادران و ناموس مردان پاسداری کنند. در کنارِ سلطۀ عقلانیت مردانه، برخی از زنان همچنان احساس امنیت میکنند زیرا برطبق اسطوره مردان، زن از پهلوی مرد زاییده شد تا در کنارش به اقتدار او خدمت کند. پس برخی از زنان همچنان خود را علاقمند و وابسته به ساختاری نشان میدهند که عامل مستقیم کنترل و سلطه بر خود آن زنان است، گویا با صدا و سیمای زنانه در هرم قدرت میتوان ماهیت نظام خشن سلطه ابرمن را مهربان و مادرانه جلوه داد. این از آن دست خیانت هایی است که برخی زنان به خودِ جامعه زنان در وحله اول روا میدارند زیرا از نیاز به وابستگی مردسالارانه و سرمایه رها نگشته اند. این نقد به زنان در قدرت را من از بسیاری از زنان آگاه و منتقد در عرصه جهانی شنیده ام حتی از زنان ساده و صادق جنبش چیاپاس بی آنکه تحصیلات تخصصی ای داشته باشند اما بسیار توانمند بر ارزشها و نقش انسانی نگاه زنانه در ایجاد جامعه ای عاطفی و مادرانه که کاملاً از ساختار مخرب سلطه مردانه متفاوت است، تاکید کرده اند. اینگونه زنان همواره الگوهای مردان بسیاری بوده و ما از وجودشان بارور شده ایم. Continue reading بحران ساختار سلطه در تاریخ معاصر جنبش-های افقی و آنارشیک و جایگاه اسلاوی ژیژک/ 6 →

سامح سعيد عبود

المعضلة الحقيقية أما م أى ديمقراطية هى تحقيق الحقوق الاجتماعية و الاقتصادية و الثقافية فما يعوق التحقق الفعلى لحقوق و حريات الإنسان كاملة غير منقوصة هى سيطرة الأقلية فى كل مجتمع دون الأغلبية سواء على نحو فردي رأسمالي أو حكومي بيروقراطي على أيا من مصادر السلطة المادية وهى وسائل الإنتاج و وسائل العنف المسلح و وسائل إنتاج وتوزيع وتبادل المعرفة. إلا إن تجاوز الرأسمالية التى تتسبب فى الانتقاص من هذه الحقوق والحريات إلى مجتمع تتحقق فيه أعلى درجات الحرية الفردية والمساواة بين البشر، وتتحقق فيه علاقات اجتماعية أكثر عدالة وتقدما، لن يحدث فورا ذات صباح ثورى جميل وبالضربة القاضية كما يظن البعض ،وإنما سيتم تجاوز الرأسمالية عبر عملية طويلة من التغيرات التى ستحدث فى المجتمع الرأسمالى على نطاق عالمى، لأن الرأسمالية نمط إنتاج عالمى، إلا أن مجتمع المستقبل يمكن أن يبنى من داخل المجتمع الحالى، و أن ينمو على حساب القديم الذى سيتلاشى تدريجيا ليحل محله الجديد تدريجيا أيضا، ولأن الظروف الموضوعية والذاتية الحالية لا تسمح بطرح برنامج لتجاوز الرأسمالية نهائيا إلا كلون من ألوان التبشير والرؤية المستقبلية، فأن بناء حركة سياسية فعالة فى الواقع يجب أن تتحرك فى إطار ما هو ممكن ومتاح، وهو ما لا يمكن أن يقوم سوى على أساس برنامج ذو طابع إصلاحى عملى، يهدف إلى الاقتراب التدريجى من الهدف النهائى ، والذى ربما سوف يتحقق كاملا على يد الأجيال القادمة.
* أنه لا تطوير حقيقى للمجتمع دون كفالة حقيقية لأقصى ما يمكن من الحقوق الاجتماعية والاقتصادية والثقافية لكل المواطنين على قدم المساواة. كما أن كفالة هذه الحقوق شرط جوهرى لتحقيق الحرية الحقيقية ، فبدونها تصبح الحرية السياسية مجرد لعبة لا يشارك فيها إلا الطبقات الرأسمالية والبيروقراطية القادرة ماديا وسلطويا . و إن كفالة تلك الحقوق تعنى تقدما حقيقيا للمجتمع فى طريق التحديث وذلك يعنى التقدم المستمر نحو مجتمع من المتعلمين الأصحاء الآمنين المتحررين من العوز والفقر ، و الذين يمكن أن تتوفر لهم كل سبل العيش الكريم ، و تعنى إمكانية فعلية للتقدم على طريق تحسين ظروف ونوعية الحياة كمعيار حقيقى للتقدم .
* لتحقيق تلك الحقوق واقعيا وعمليا لا يمكن أن نستند على تدخل الأجهزة الحكومية على نحو تقليدى و الارتكان لدورها الأبوى بزيادة الإنفاق العام إلا فى أطر محددة لا تتجاوز المراقبة والسياسات المالية والتحكيم. فهناك ضرورة لتقليص الجهاز البيروقراطى لأقصى حد ممكن لا تضخيمه و ذلك على عكس ما تستدعى كل سياسات تدخل الدولة مباشرة فى المجالات غير السيادية فى الإنتاج والخدمات، و ذلك كشرط جوهرى لتمتع المواطنين بالحرية فى مواجهة جهاز الدولة،و استقلالهم عن السلطات العامة، فتصفية دولة الرعاية الاجتماعية شرط جوهرى للحرية الحقيقية للناس وضمان أساسى لمساواتهم الفعلية .
* أن تدخل الأجهزة الحكومية المباشر فى المجالات غير السيادية ومن ضمنها كفالة هذه حقوق الاجتماعية والاقتصادية والثقافية يعنى تضخم الجهاز البيروقراطى و ترهله وفساده و الذى لا ينتج فى النهاية وكما شهدت التجربة عالميا ومحليا سوى إهدار الموارد على جيوش الموظفين المعرقلين للأداء والتطور و سوء الخدمة المقدمة للجماهير فى ظل ضعف الموارد و البقرطة المتزايدة لجهاز الدولة ، و أخيرا فإن السياسات التدخلية تعنى تقوية جهاز الدولة و بيروقراطيتها فى مواجهة الجماهير الذين يصبحون فى حالة إذعان دائم لهذا الجهاز الذى تزداد قدراته على التحكم فيهم بزيادة كل ما يمكن أن يمنحه لهم ، و بزيادة كل ما يمكن أن يمنعه عنهم، مما يفرخ مناخ الفساد و المحسوبية و الاستبداد و إهمال مصالح الجماهير . وبناء على ذلك يمكن ضمان الحقوق الاقتصادية والاجتماعية والثقافية على القواعد التالية:

Continue reading الديمقراطية التى نريد /3 →

م_ع آوریل 2009

قسمت سوم

روانشناسی ابرمن در خدمت سلطه و دیکتاتوری

حال، ژیژک بحران موجود را صرفنظر از جدل مصنوعی اش با لیبرالیسم، از تطبیق ناپذیری جامعه با قدرت قانون پرولتاریا و بد فهمی از دیکتاتوری سرخ لنینی ترسیم میکند یعنی اگر آن سوسیالیسم آرزویی لنین شکل نگرفت بخاطر عقب افتادگی مردم روسیه در آنزمان بود. درواقع به نوعی تنفرش را به جنبش های نافرمانی از آتوریته و تمایلات و مناسبات افقی و توری شکل آنها نشان می دهد. پس بی جهت نیست که ژیژک همچنان شیفتۀ راه کمونیسم دولتی لنین و استالین است و در نهایت برای رسیدن به چنین آرزویی به ستایش ایدۀ مطلق هگل و اخلاق جهان شمول کانت و سیاست دیکتاتوری آهنین لنین و سرانجام به نظریۀ سادیستیک روانکاوی فروید در کنترل روانی و فیزیکی جامعه بوم زیستی روی می آورد. این تفکر کنترل گر، برگرفته از نظریۀ سلطه جویانۀ اخلاق حکومت ابرمن(super ego ) فرویدی است که بر مبنای اصل تنبیه و پاداش در جهت کنترل بر غرایز زندگی و انگیزه های انسانی، که بنظر او از طبیعتی شیطانی، درنده خو و شهوانی نشأت می-گیرد، بنا شده است و طبیعتا در جهت توجیه اعمال قدرتهای سرمایه داری و سلطه دیوانسالاری ها، قرار میگیرد . اینکه چه کسانی زیر چکمه های حکومت قانون ابرمن باید تنبیه شوند و چه کسانی پاداش داده شوند همه بسته به درجه مفید و ممتاز بودن و جایگاهشان در درون تقسیم بندی شبکه دیوانسالاری قدرت تعیین شده و نسبت نوع فشارها بر آنها و انتظارات از آنها در یک روند پیچیده سرطانی و بحران زا مدام سبک سنگین میشود و نهایتا همه چیز به خواست و اراده و وضعیت ابرمن (اراده قانون و سلطه) منوط میشود. به این معنا پس درندگان قوی تر شایستۀ اعمال قدرت بر دیگران ضعیف تر هم هستند. از نظر فروید کنترل غرایز یعنی “تطبیق و تنظیم اصل غریزی با اصل واقعیت” یعنی اطاعت پذیر ی از قوانین دولت و انحصارات اخلاقی ابرمن(super ego ) بعنوان “اصل واقعیت” . در واقع این همان تعظیم و تسلیم در مقابل برگزیدگان عالی مقام کشوری، لشکری و امپراطوری سرمایه داری مدرن میباشد که در تداوم این پروسۀ پاداش وتنبیه، نتیجتاً امپراطوری بزرگتر حق اعمال کنترل و تنبیه امپراطوری های کوچکتر را هم دارد چه برسد به تنبیه مردمان تحت سلطۀ آنها، آنهم در زمانیکه ابزار کنترل و تنبیه اخلاقی جامعه در دست برگزیدگان ابرمن توسط روشنفکران ساختار مدرنیته مدام توجیه و تبلیغ میشود. باید پرسید به کدامین دلیل و خطا، روزانه صدها میلیون انسان از زن و کودک، پیر و جوان در قانون بازار نئولیبرلیسم جهانی باید به وقیحانه و بیرحمانه ترین شکلی تنبیه و شکنجه شوند واز ابتدایی ترین امکانات زندگی زیستی شان محروم گردند، و در زیر چنین فشاری از فقر، گرسنگی و آسیبهای روانی جسمی بطور ناباورانه ای صرفاً جان دهند. و چگونه ممکن است انتظار یک واکنش و پژواک طبیعی و غریزی دفاعی و مبارزاتی، مملو از خشم، عصبانیت و اضطراب انسانی را در برابر سلطه ابرمن نداشته باشیم. جالب اینجاست که این تنش-ها، پرخاش-ها از نظر فروید برخواسته از غرایز جنسی سرکوب شدۀ کودکان ترسیم میشود که در فرضیۀ “عقدۀ ادیپ” او دفن شده است یعنی همان چرندیات شهوانی مردسالارانه و سلطه جویانه فرویدی که در تئوری کششهای جنسی کودکان دختر و پسر نسبت به جنس مخالف والدینشان پخته میشود که بتدریج در آنها مهار شده و باصطلاح در ضمیر ناخودآگاه شان قرار میگیرد. نمیتوان فراموش کرد که حتی انجمن سایکوآنالیسم ابرمن فرویدی در همان ابتدای امپراطوری اش هرگونه نقد و برخوردی به نظریات روانشناسی خود را در جامعه علمی و آکادمیکی به شدت سرکوب و منزوی می کرد.

Continue reading بحران ساختار سلطه در تاریخ معاصر جنبش-های افقی و آنارشیک و جایگاه اسلاوی ژیژک/ 3 →

سامح سعيد عبود